Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được áp dụng trong tất cả các ngành nghề đối với các cá nhân có phát sinh mức thu nhập trong và ngoài nước. Việc quyết toán thuế thu nhập cá nhân có thể được thực hiện trực tiếp bởi cá nhân đó hoặc do tổ chức, doanh nghiệp nơi cá nhân đó đang công tác làm thay. Bất kể người lao động hay các đối tượng kinh doanh đều phải nắm rõ về quá trình quyết toán thuế để bảo vệ quyền lợi tài chính của bản thân.
Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là gì?
Hiện nay vẫn chưa có quy định nào ban hành cụ thể về khái niệm quyết toán thuế thu nhập cá nhân là gì. Tuy nhiên, căn cứ vào tính chất thực tế khi thực hiện quyết toán thuế, có thể hiểu như sau: Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là việc các cá nhân có thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công tự thực hiện quyết toán hoặc ủy quyền quyết toán cho nơi trả thu nhập tiến hành kê khai số thuế TNCN trong một năm tính thuế với cơ quan Thuế, bao gồm các khoản: số thuế cần phải nộp thêm, hoàn trả số thuế đã nộp thừa và bù trừ thuế vào kỳ tiếp theo.
Trường hợp cá nhân không thực hiện quyết toán thuế TNCN có thể gặp những rắc rối sau:
- Xử phạt hành chính đối với các cá nhân phải nộp thêm thuế nhưng không thực hiện kê khai đúng thời hạn mà bị cơ quan Thuế phát hiện.
- Nếu cá nhân nộp thừa tiền thuế mà không thực hiện kê khai quyết toán đúng thời hạn sẽ không được hoàn trả số thuế đã nộp thừa và cũng không được bù trừ thuế vào kỳ kế tiếp.
>>> Xem thêm: Các công việc của kế toán thuế phải làm trong doanh nghiệp
Quy định về kê khai quyết toán thuế TNCN
Căn cứ vào Điều 8 Nghị định số 126/2020/NĐ-CP và Công văn 636/TCT-DNNCN, quy định về việc kê khai quyết toán thuế TNCN cụ thể như sau:
- Các công ty/doanh nghiệp có trách nhiệm lập tờ kê khai quyết toán thuế TNCN và tiến hành quyết toán thuế TNCN (với các trường hợp ủy quyền) cho mọi đối tượng lao động mà công ty/doanh nghiệp trả lương trong năm. Bao gồm cả các đối tượng là lao động thời vụ (dù họ có phải nộp thuế TNCN hay không).
- Các công ty/doanh nghiệp sẽ không phải thực hiện quyết toán thuế TNCN trong trường hợp trong năm không chi trả tiền lương, tiền công cho bất kỳ đối tượng lao động nào.
- Với các trường hợp cá nhân ủy quyền có số thuế cần phải nộp thêm sau quyết toán từ 50.000 trở xuống thì công ty/doanh nghiệp vẫn phải tiến hành kê khai quyết toán thuế.
Thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2022
Theo Điều 44 Luật Quản lý thuế 2019 quy định về thời hạn nộp hồ sơ khai quyết toán thuế cụ thể như sau:
- Thời hạn chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với việc kê khai hồ sơ quyết toán thuế năm.
- Thời hạn chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 4 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch đối với hồ sơ quyết toán thuế TNCN của những cá nhân trực tiếp thực hiện quyết toán thuế.
Theo quy định trên, đối với thu nhập của năm 2021 thì đầu năm 2022 cần thực hiện quyết toán theo thời hạn sau:
- Đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công ủy quyền quyết toán thuế cho tổ chức/cá nhân trả thu nhập thì thời hạn quyết toán chậm nhất là ngày 31/3/2022.
- Đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công trực tiếp thực hiện quyết toán thuế TNCN với cơ quan thuế thì thời hạn quyết toán chậm nhất là ngày 30/4/2022.
Đối tượng thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Những đối tượng nào cần phải thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân? Hiện tại, có 2 nhóm đối tượng cần phải thực hiện quyết toán thuế TNCN, bao gồm:
Tổ chức cá nhân trả thu nhập
Đối với những trường hợp tổ chức không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế cũng cần có trách nhiệm thực hiện kê khai và quyết toán thuế TNCN được ủy quyền.
Cá nhân có thu nhập
Những cá nhân cư trú tại Việt Nam hưởng thu nhập tiền lương, tiền công đều phải có trách nhiệm khai báo quyết toán thuế. Đồng thời, cá nhân cần cung cấp thêm số thuế cần nộp hoặc số thuế phải nộp.
Những đối tượng không phải làm quyết toán thuế TNCN
Căn cứ vào Mục 2 Công văn 9188/CTHN-HKDCN ngày 18/03/2022 về quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2021 ban hành quy định về những đối tượng không phải thực hiện quyết toán thuế TNCN cụ thể như sau:
Cá nhân không phải thực hiện quyết toán thuế TNCN
- Những cá nhân không cư trú tại Việt Nam nhưng có phát sinh khấu trừ hoặc tạm nộp trong năm.
- Những cá nhân cư trú có số thuế TNCN nộp thừa mà không yêu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ thuế vào kỳ khai thuế kế tiếp.
- Những cá nhân có số thuế TNCN phải nộp thêm sau quyết toán của từng năm từ 50.000 đồng trở xuống. Các cá nhân được miễn thuế trong trường hợp này tự xác định số tiền thuế được miễn mà không bắt buộc nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN và không phải nộp hồ sơ miễn thuế.
- Cá nhân đã ký hợp đồng lao động 3 tháng và có thu nhập tiền lương, tiền công tại công ty hay tổ chức nào đó mà có thêm thu nhập phát sinh không quá 10 triệu khi tính bình quân trong tháng;
- Cá nhân đã mua bảo hiểm nhân thọ (trừ bảo hiểm hưu trí tự nguyện), bảo hiểm không bắt buộc mà người lao động hoặc công ty/doanh nghiệp đã khấu trừ TNCN vào bảo hiểm tỉ lệ 10% trên khoản tiền thuế bảo hiểm tương ứng.
Tổ chức không phải thực hiện quyết toán thuế TNCN
Các tổ chức không phát sinh trả thu nhập từ tiền lương, tiền công cho các đối tượng lao động thì không phải thực hiện quyết toán thuế TNCN.
Hướng dẫn cách quyết toán thuế thu nhập cá nhân
Về việc quyết toán thuế thu nhập cá nhân, các cá nhân có thể trực tiếp quyết toán thuế tại Cơ quan thuế hoặc thực hiện theo hình thức online. Cụ thể như sau:
Cá nhân trực tiếp quyết toán tại Cơ quan thuế
Các cá nhân có thể đến trực tiếp Cơ quan thuế để thực hiện quyết toán thuế theo 2 bước như hướng dẫn sau:
- Bước 1: Nộp hồ sơ
Những cá nhân cư trú có thu nhập tiền lương, tiền công tại một nơi cố định nào đó và thuộc diện tự khai thuế thì nộp hồ sơ kê khai quyết toán thuế tại Cơ quan thuế nơi cá nhân trực tiếp khai thuế trong năm.
- Bước 2: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ quyết toán thuế
Cơ quan thuế sẽ tiếp nhận và trực tiếp xử lý hồ sơ quyết toán thuế TNCN nếu hồ sơ đầy đủ và đạt yêu cầu.
Cá nhân tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân theo hình thức online
Hiện nay, mỗi cá nhân đều có thể tự thực hiện quyết toán thuế TNCN bằng hình thức online mà không cần phải đến cơ quan thuế. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước quyết toán thuế TNCN online.
Bước 1: Truy cập Website của Tổng cục Thuế Việt Nam
Tiến hành truy cập Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế theo đường link sau: https://canhan.gdt.gov.vn/
Trường hợp cá nhân chưa có tài khoản đăng nhập Tổng cục Thuế thì trước tiên cần tiến hành đăng ký tài khoản, sau đó đăng nhập vào hệ thống.
Bước 2: Đăng nhập hệ thống nộp thuế cá nhân
Khi đã có tài khoản, bạn chọn mục “Đăng nhập” và điền các thông tin bao gồm “Mã số thuế và “Mã kiểm tra”. Sau đó nhấn chọn “tiếp tục”.
Khi đó, hệ thống sẽ tiếp tục chuyển sang trang đăng nhập. Tại đây, bạn tiếp tục nhập đầy đủ các thông tin cá nhân theo yêu cầu, bao gồm:
- Mã số thuế.
- Ngày cấp mã số thuế.
- Cơ quan thuế tỉnh/Thành phố.
- Cơ quan quản lý thuế.
Sau khi hoàn tất các thông tin trên, nhấn chọn “Đăng Nhập” để tiếp tục.
Bước 3: Thực hiện kê khai thông tin quyết toán thuế
Nhấn chọn mục “Quyết toán thuế” và chọn tiếp “Kê khai trực tuyến”.
Khi đó, hệ thống sẽ hiện ra bảng chọn thông tin tờ khai. Tại đây bạn cần điền đầy đủ các thông tin sau:
* Tên người gửi.
* Địa chỉ liên hệ.
* Điện thoại liên lạc.
* Địa chỉ email.
* Chọn tờ khai: Chọn 02/QTT-TNCN – Tờ khai quyết toán thuế TNCN (TT80/2021).
* Cơ quan quyết toán thuế: Bấm chọn vào ô tương ứng với trường hợp quyết toán thuế theo 03 trường hợp sau:
- Trường hợp 1: Người nộp thuế có duy nhất 1 nguồn trực tiếp khai thuế do làm việc tại các tổ chức quốc tế, Đại sứ quán, Lãnh sự quán tại Việt Nam hoặc nguồn từ nước ngoài (không khấu trừ tại nguồn). Sau đó, lựa chọn cơ quan thuế đã khai trực tiếp trong năm tại ô “Cục thuế” trực tiếp khai thuế trong năm.
- Trường hợp 2: Người nộp thuế có từ 02 nguồn trực tiếp khai thuế trở lên bao gồm cả trường hợp vừa có thu nhập thuộc diện khai trực tiếp trong năm, vừa có thu nhập do tổ chức trả thu nhập đã khấu trừ. Sau đó, người nộp thuế tự kê khai các nguồn thu nhập và thông tin liên quan theo bảng sau:
- Trường hợp 3: Người nộp thuế không trực tiếp khai thuế trong năm mà chỉ có nguồn thu nhập thuộc diện khấu trừ qua tổ chức trả thu nhập. Sau đó, người nộp thuế khai thông tin về việc thay đổi nơi làm việc.
* Chọn “Quyết toán theo năm dương lịch”.
* Loại tờ khai: Tờ khai chính thức
Sau khi hoàn tất các thông tin trên, bấm chọn “Tiếp tục”.
Bước 4: Khai tờ khai quyết toán thuế TNCN
Ở bước này, bạn thực hiện kê khai đầy đủ và chính xác các thông tin nộp thuế theo mẫu. Sau khi hoàn tất, nhấn chọn “Hoàn thành kê khai”.
Bước 5: Kết xuất XML
Nhấn chọn “kết xuất XML” để tải file tờ khai mẫu đã điền thông tin về máy tính.
Bước 6: Nộp tờ khai
Nhấn chọn “Nộp tờ khai”, sau đó nhập “Mã kiểm tra” để xác thực nộp tờ khai và nhấn chọn “Tiếp tục”.
Bước 7: In tờ khai
Ở bước chọn “Kết xuất XML”, hệ thống sẽ gửi về file tờ khai dưới định dạng XML
Người nộp cần thực hiện “In tờ khai” với 2 bản và ký tên người nộp thuế.
Lưu ý: Tải về ứng dụng iTax Viewer (phần mềm đọc tờ khai thuế điện tử theo định dạng XML do Tổng cục Thuế phát hành) và cài đặt trên máy tính để mở file.
Bước 8: Nộp chứng từ khấu trừ thuế và tờ khai thuế
Người nộp mang CMND/CCCD, chứng từ khấu trừ thuế, tờ khai thuế đã in (có chữ ký) đến nộp tại Bộ phận một của của Cơ quan Thuế.
Trên đây là những hướng dẫn chi tiết về việc thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân mới nhất theo quy định của Nhà nước. Mong rằng những thông tin mà TIM SEN chia sẻ sẽ thực sự hữu ích, giúp bạn hiểu rõ và hoàn thành nghĩa vụ đóng thuế của bản thân.
